Διερεύνηση υπογονιμότητας

Τι είναι η διερεύνηση υπογονιμότητας;

Η διερεύνηση υπογονιμότητας περιλαμβάνει εξετάσεις και διαγνωστικά τεστ,  που βοηθούν στην ανεύρεση των αιτίων, που εμποδίζουν ένα ζευγάρι να τεκνοποιήσει. Εάν εντοπιστεί κάποια αιτία, η θεραπεία μπορεί να είναι δυνατή. Σε πολλές περιπτώσεις, η υπογονιμότητα μπορεί να αντιμετωπιστεί επιτυχώς, ακόμη και αν δεν βρεθεί καμιά αιτία.

Πότε πρέπει να απευθυνθώ σε γιατρό για διερεύνηση υπογονιμότητας;

Θα πρέπει να γίνει διερεύνηση της υπογονιμότητας εάν ισχύει ένας από τους παρακάτω λόγους:

• Δεν έχετε μείνει έγκυος μετά από 1 έτος τακτικής σεξουαλικής επαφής.
• Είστε ηλικίας μεγαλύτερης των 35 ετών και δεν έχετε μείνει έγκυος μετά από 6 μήνες προσπάθειας.
• Ο εμμηνορρυσιακός σας κύκλος δεν είναι κανονικός.
• Εσείς ή ο σύντροφός σας έχετε ένα γνωστό πρόβλημα γονιμότητας.

Ποιος γιατρός κάνει τη διερεύνηση της  υπογονιμότητας;

Ο μαιευτήρας-γυναικολόγος συνήθως θα κάνει την πρώτη αξιολόγηση. Μπορείτε επίσης να επιλέξετε να δείτε έναν ειδικό. Οι ειδικοί υπογονιμότητας είναι μαιευτήρες – γυναικολόγοι με ειδική εκπαίδευση στη διερεύνηση και τη θεραπεία της υπογονιμότητας/ στειρότητας  σε γυναίκες και άνδρες. Ονομάζονται γιατροί αναπαραγωγικής ιατρικής. Οι άνδρες μπορούν επίσης να αξιολογούνται και να αντιμετωπίζονται από έναν ουρολόγο. Ορισμένοι ουρολόγοι έχουν ειδική εκπαίδευση στην ανδρική υπογονιμότητα.

Τι προκαλεί την υπογονιμότητα;

Η πιο συχνή αιτία της γυναικείας υπογονιμότητας είναι η έλλειψη ωοθυλακιορρηξίας ή η ανώμαλη ωορρηξία.

Οι πιο συνηθισμένες αιτίες της ανδρικής υπογονιμότητας είναι τα νοσήματα στους όρχεις, που επηρεάζουν τη λειτουργία τους και τον τρόπο με τον οποίο παράγεται το σπέρμα.

Άλλοι παράγοντες στις γυναίκες, περιλαμβάνουν προβλήματα με τα αναπαραγωγικά όργανα ή τις ορμόνες. Η απόφραξη των σαλπίγγων μπορεί να δημιουργεί υπογονιμότητα. Η απόφραξη των σαλπίγγων μπορεί να είναι αποτέλεσμα προηγηθέντων σεξουαλικά μεταδιδόμενων λοιμώξεων (ΣΜΛ) ή ενδομητρίωσης. Προβλήματα με το θυρεοειδή αδένα ή την υπόφυση μπορεί επίσης να συμβάλλουν στην υπογονιμότητα. Στους άνδρες, η απόφραξη των πόρων που μεταφέρουν σπέρμα από τους όρχεις μπορεί να είναι αιτία υπογονιμότητας.

Πώς επηρεάζει η ηλικία τη γονιμότητα;

Για τα υγιή ζευγάρια, στη δεκαετία των 20 ή στις αρχές της δεκαετίας των 30, η πιθανότητα μια γυναίκα να μείνει έγκυος είναι περίπου 25-30% σε κάθε έμμηνο κύκλο. Το ποσοστό αυτό μειώνεται γρήγορα μετά την ηλικία των 37 ετών. Μέχρι την ηλικία των 40 ετών, η πιθανότητα μιας γυναίκας να μείνει έγκυος πέφτει σε λιγότερο από 10% ανά έμμηνο κύκλο. Επίσης η ανδρική γονιμότητα μειώνεται με την ηλικία, αλλά όχι τόσο προβλέψιμα.

 

Μπορεί ο τρόπος ζωής να επηρεάσει τη γονιμότητα;

Στις γυναίκες, το μειωμένο βάρος, το υπερβολικό βάρος ή η υπερβολική άσκηση μπορεί να σχετίζονται με την υπογονιμότητα. Τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες, η κατανάλωση οινοπνεύματος σε μέτρια ή βαριά επίπεδα μπορεί να είναι ένας παράγοντας υπογονιμότητας. Στους άνδρες, το κάπνισμα και η χρήση ουσιών μπορεί να μειώσουν τον αριθμό και την κινητικότητα  των σπερματοζωαρίων. Στις καπνίστριες η εμμηνόπαυση έρχεται 2-3 χρόνια νωρίτερα από το αναμενόμενο.

Τι πρέπει να περιμένω κατά την πρώτη μου επίσκεψη για διερεύνηση υπογονιμότητας;

Η πρώτη επίσκεψη στο γιατρό περιλαμβάνει συνήθως ένα λεπτομερές ιατρικό ιστορικό και ενδελεχή φυσική εξέταση. Θα ερωτηθείτε σχετικά με την περίοδό σας, αν υπάρχει ανώμαλη αιμορραγία ή έκκριση από τον κόλπο, αν υπάρχει πυελικός πόνος ή διαταραχές που μπορεί να επηρεάσουν την αναπαραγωγή, όπως οι νόσοι του θυρεοειδούς αδένα. Εσείς και ο σύντροφός σας θα ερωτηθείτε σχετικά με τα ακόλουθα ζητήματα υγείας:

• Λήψη φαρμάκων
• Ασθένειες, συμπεριλαμβανομένων των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων λοιμώξεων και προηγούμενες χειρουργικές επεμβάσεις
• Γενετικές ανωμαλίες στην οικογένειά σας
• Προηγούμενες κυήσεις και τα αποτελέσματά τους
• Χρήση καπνού, οινοπνεύματος και απαγορευμένων ουσιών
• Απασχόληση

Εσείς και ο σύντροφός σας θα ερωτηθείτε σχετικά με το σεξουαλικό σας ιστορικό:

• Μέθοδοι αντισύλληψης
• Πόσο καιρό προσπαθείτε να μείνετε έγκυος
• Πόσο συχνά έχετε σεξουαλική επαφή και αν έχετε δυσκολίες
• Εάν χρησιμοποιείτε λιπαντικά κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής
• Προγενέστερες σεξουαλικές σχέσεις

Ποιες δοκιμασίες γίνονται για την υπογονιμότητα;

Οι εξετάσεις για τη διερεύνηση της υπογονιμότητας περιλαμβάνουν εργαστηριακές και απεικονιστικές εξετάσεις. Οι απεικονιστικές εξετάσεις εξετάζουν τα αναπαραγωγικά όργανα και πώς λειτουργούν. Οι εργαστηριακές εξετάσεις γίνονται στο αίμα και στο σπέρμα.

Τι περιλαμβάνει ο βασικός έλεγχος για μια γυναίκα;

Οι εργαστηριακές εξετάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν έλεγχο των ούρων, των γυναικείων ορμονών και της εφεδρείας των ωοθηκών (FSH, LH, E2, προγεστερόνης, προλακτίνης) και τεστ λειτουργίας του θυρεοειδούς αδένα. Οι απεικονιστικές εξετάσεις  μπορεί να περιλαμβάνουν διακολπικό υπερηχογράφημα μήτρας – ωοθηκών, υστεροσαλπιγγογραφία, υπερηχουστερογραφία ή ακόμη και  υστεροσκόπηση ή και λαπαροσκόπηση. Μπορεί ασφαλώς να μη χρειαστεί να κάνετε όλες αυτές τις εξετάσεις. Τα βήματα γίνονται με βάση τα αποτελέσματα των προηγούμενων εξετάσεων. Μπορείτε επίσης να παρακολουθείτε τη βασική θερμοκρασία του σώματός σας  στο σπίτι.

 

Ποιος είναι ο σκοπός της παρακολούθησης της βασικής θερμοκρασίας του σώματος;

Η θερμοκρασία του σώματος της γυναίκας αυξάνεται κατά τη διάρκεια της ωορρηξίας και παραμένει υψηλή για το υπόλοιπο του εμμηνορρυσιακού της κύκλου. Για να παρακολουθείτε την ωοθυλακιορρηξία, θα πρέπει να μετράτε τη θερμοκρασία σας από το στόμα κάθε πρωί, πριν σηκωθείτε από το κρεβάτι. Καταγράφετε τη θερμοκρασία σας σε ένα διάγραμμα για δύο ή τρεις εμμηνορρυσιακούς κύκλους.

Η καταγραφή των μηνιαίων μεταβολών της θερμοκρασίας μπορεί να επιβεβαιώσει την ωορρηξία, αλλά δεν μπορεί να την προβλέψει. Ορισμένες γυναίκες παρακολουθούν επίσης τη βλέννη του τραχήλου της μήτρας, ενώ καταγράφουν τη βασική τους θερμοκρασία. Λίγο πριν την ωορρηξία, η τραχηλική βλέννα της γυναίκας γίνεται λεπτή και ελαστική. Η παρακολούθηση της τραχηλικής βλέννας είναι ένας φυσικός τρόπος που βοηθά μια γυναίκα να αναγνωρίσει τις πιο γόνιμες μέρες της.

Τί καθορίζουν τα αποτελέσματα ενός τεστ ούρων;

Το τεστ ούρων καθορίζει πότε και αν έχετε ωορρηξία, ανιχνεύοντας μια αύξηση των επιπέδων της ωχρινοτρόπου ορμόνης (LH) στα ούρα. Η αύξηση των επιπέδων της LH προκαλεί την απελευθέρωση ενός ωαρίου. Εάν το αποτέλεσμα της δοκιμασίας είναι θετικό, θεωρείται ότι η ωορρηξία θα συμβεί στις επόμενες 24-48 ώρες. Αυτό σας δίνει πληροφορίες για τον καλύτερο χρόνο για να έχετε σεξουαλική επαφή και να μείνετε έγκυος.

Πώς γίνεται η δοκιμασία προγεστερόνης;

Για τη δοκιμασία προγεστερόνης, λαμβάνεται ένα δείγμα αίματος περίπου 1 εβδομάδα πριν την αναμενόμενη εμμηνορρυσία. Μετρούνται τα επίπεδα προγεστερόνης και αν είναι αυξημένα συμπεραίνουμε ότι γίνεται ωορρηξία.

Γιατί πρέπει να ελέγχεται η λειτουργία του θυρεοειδούς;

Τα προβλήματα με το θυρεοειδή αδένα μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στειρότητας. Επομένως, μετριούνται τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών για να διαπιστωθεί εάν ο αδένας λειτουργεί κανονικά.

Γιατί ελέγχεται η προλακτίνη;

Η αυξημένη προλακτίνη μπορεί να διαταράξει την ωοθυλακιορρηξία.

Τί είναι οι εξετάσεις των ωοθηκικών εφεδρειών;

Ο όρος ωοθηκικές εφεδρείες αναφέρεται στην ύπαρξη ωαρίων σε μια γυναίκα. Για τον έλεγχο του εναπομείναντος αριθμού ωαρίων σε μια γυναίκα, χρησιμοποιούνται οι εξετάσεις αίματος και το διακολπικό υπερηχογράφημα.

Γιατί γίνονται οι απεικονιστικές εξετάσεις και οι λοιπές διαδικασίες;

Χρησιμοποιούμε διάφορες  απεικονιστικές εξετάσεις και μεθόδους για να εξετάσουμε τη μήτρα, τις ωοθήκες και τις σάλπιγγες και να βρούμε παθολογικές καταστάσεις. Μερικές μέθοδοι χρησιμοποιούνται επίσης για τη θεραπεία ορισμένων προβλημάτων, εάν εντοπιστούν. Η αντιμετώπιση εξαρτάται από τα συμπτώματά σας, καθώς και από τα αποτελέσματα άλλων εξετάσεων. Οι συνήθεις απεικονιστικές εξετάσεις για τη γυναικεία υπογονιμότητα περιλαμβάνουν τα εξής:

• Διακολπικό υπερηχογράφημα: Mπορεί να προβλέψει πότε θα γίνει η ωορρηξία με την παρακολούθηση μεταβολών στα ωοθυλάκια.
• Υστεροσαλπιγγογραφία: Απεικονίζει το εσωτερικό της μήτρας και το εάν οι σάλπιγγες είναι αποφραγμένες με τη βοήθεια ακτίνων – Χ.
• Υστεροσκόπηση: Χρησιμοποιείται μια μικροκάμερα με μια λεπτή πηγή φωτός που εισάγεται μέσω του τραχήλου της μήτρας εντός της ενδομητρικής κοιλότητας. Μπορεί να αναδείξει προβλήματα στο εσωτερικό της μήτρας (π.χ. πολύποδες, συμφύσεις, φλεγμονές) και να βοηθήσει στην πραγματοποίηση κάποιας μικρής χειρουργικής επέμβασης.
• Λαπαροσκόπηση: Χρησιμοποιείται μια μικροκάμερα με μια λεπτή πηγή φωτός που εισάγεται μέσω της κοιλιάς. Ο γιατρός μπορεί έτσι να δει ζωντανά τη μήτρα, τις σάλπιγγες και τις ωοθήκες.

Τι περιλαμβάνει η βασική εξέταση για έναν άνδρα;

Η εξέταση στον άνδρα περιλαμβάνει συχνά την ανάλυση σπέρματος. Το σπερμοδιάγραμμα όπως ονομάζεται, γίνεται για να εκτιμηθεί η ποσότητα του σπέρματος, το σχήμα και ο αριθμός των σπερματοζωαρίων καθώς και ο τρόπος με τον οποίο κινούνται τα σπερματοζωάρια. Στις αιματολογικές εξετάσεις μετρούνται τα επίπεδα των ανδρικών αναπαραγωγικών ορμονών. Πολλές φορές, τα παθολογικά επίπεδα των ορμονών αυτών, μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στο σπέρμα ή στη σεξουαλική λειτουργία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να γίνει υπερηχογραφική εξέταση του οσχέου για να αναζητήσουμε προβλήματα στους όρχεις.

Πόσο καιρό χρειάζεται για να ολοκληρωθεί η διερεύνηση της υπογονιμότητας;

Στις περισσότερες περιπτώσεις η αξιολόγηση της υπογονιμότητας μπορεί να ολοκληρωθεί μέσα σε λίγους εμμηνορρυσιακούς κύκλους.

Δρ. Καββαδίας Αλέξιος

Μαιευτήρας – Γυναικολόγος

Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων

Πιστοποιημένος στο Μαιευτικό – Γυναικολογικό Υπερηχογράφημα

Πιστοποιημένος στην Κολποσκόπηση

Κάτοχος διπλώματος ALSO (Advanced Life Support in Obstetrics)

Συγγρού 28 και Φλέμινγκ , (άνωθεν Euromedica), Τρίκαλα

Τηλ. 2431025190, 6946218134

e-mail: kalamba@otenet.gr

 Θες να μαθαίνεις πρώτος τα νέα από το TrikalaVoice.gr;