Ο όρος πολιτεία αναφέρθηκε πρώτη φορά στην Αρχαία Ελλάδα από τον Πλάτωνα στο ομότιτλο έργο του το οποίο πραγματεύεται τον ιδανικό τρόπο διακυβέρνηση μιας πόλης-κράτους με τον Κικέρωνα αρκετούς αιώνες αργότερα να το μεταφράζει στα ελληνικά με τον όρο re publica. Στο συγκεκριμένο έργο ο Σωκράτης και άλλοι εξέχοντες Αθηναίοι συζητούν την έννοια και την απονομή της δικαιοσύνης και κατά πόσο η συγκεκριμένη ενέργεια επηρρεάζει την ευτυχία ενός ανθρώπου.
Παρόλα αυτά η παραπάνω παράγραφος θα χρηιμοποιηθεί ως αλληγορία για την σημερινή κατάσταση στην πολιτική ζωή της χώρας και ως προς τον τρόπο διακυβέρνησης. Ναι μεν οι εξουσίες είναι χωρισμένες και ανεξάρτητες, τουλάχιστον έτσι λέει ο νόμος, παρόλα αυτά οι άνθρωποι οι οποίοι βρίσκονται μέσα σε αυτές τις εξουσίες και τις ‘’τρέχουν’’ πολλές φορές δεν έχουν καμία σχέση με το επάγγελμα. Το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι είναι ένα από τα αρχαιότερα δικαιώματα της ανθρωπότητας ωστόσο δεν είμαι απόλυτα σίγουρος αν πρέπει να ισχύει ή όχι.
Η ανθρωπότητα έχει γνωρίσει δεκάδες ανθρώπους που εκμεταλλευόμενοι το συγκεκριμένο-κατοχυρωμένο από τον ΟΗΕ δικαίωμα, οι οποίοι στηριζόμενοι σε αυτό έκαναν θάλασσα τις αρμοδιότητες της θέσης της οποίας κατείχαν. Δεν θα αναφερθώ σε παραδείγματα όπως του Μουσολίνι όπου ένας δημοσιογράφος κατάφερε να κυβερνήσει την φασιστική Ιταλία κατα τη διάρκεια του πολέμου γιατί φυσικά οι διαδικασίες δεν ήταν δημοκρατικές. Παρόλα αυτά την ίδια χρονική περίοδο περίπου και λίγο πιο βόρεια, στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο Νέβιλ Τσάμπερλαιν, ένας πτυχιούχος μεταλλουργός μηχανικός, από το 1937 μέχρι και το 1940 ήταν ένας αρκετά καλός πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας. Πριν το θάνατό του το 1940, ο Τσάμπερλαιν παραιτήθηκε από την πρωθυπουργία καθώς απέτυχε να πράξει σωστά και τα βρετανικά στρατεύματα με τη σειρά τους απέτυχαν να αντιμετωπίσουν τα γερμανικά κατά την εισβολή τους στην Νορβηγία. Και είναι λογικό! Ήταν ένας μηχανικός που ελέω status quo ανέβηκε στην πολιτική ιεραρχία και έγινε πρωθυπουργός, το οποίο δεν είναι κακό, καθώς αποτελεί δικαίωμα. Ήταν νόμιμα εκλεγμένος, παρόλα αυτά όταν τα πράγματα δυσκόλεψαν παραιτήθηκε.
Και ερχόμαστε τώρα στην Ελλάδα. Θοδωρής Ζαγοράκης, Γιώργος Ανατολάκης, Πάυλος Χαϊκάλης (ήταν και υπουργός), Γιάννης Βούρος, Ελένη Γερασιμίδου, Γιώργος Πάντζας, Βασίλης Κικίλιας, Βούλα Πατουλίδου κ.α. Όλοι αυτοί είναι άνθρωποι που κάθησαν και κάθονται στα βουλευτικά έδρανα και δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με την πολτική.
Δεν είναι απαραίτητα κακή η ενασχόλησή τους με την πολιτική, παρόλα αυτά ορθό θα ήταν να χρησιμοποιηθούν και στις κατάλληλες θέσεις. Τι θα μπορούσε να κάνει ένας οικονομολόγος στο Υπουργείο Πολιτισμού? Τι θα μπορούσε να κάνει ένας άνθρωπος των τεχνών, ηθοποιός για παράδειγμα των οποίων αρκετά από τα ονόματα αναφέρθηκαν παραπάνω, στο Υπουργείο Δικαιοσύνης? Αν βγάλουμε έξω από την μαρμίτα τα υπουργεία των οικονομικών και εξωτερικών που εκεί η τοποθέτηση υπουργών γίνεται πιο σωστά τα τελευταία χρόνια, τότε θα παρατηρήσουμε ένα συνονθύλευμα αστείων αποφάσεων των κυβερνήσεων να επιλέξουν κόσμο που είναι περίσσότερο δημοφιλείς, παρά ικανοί.
Άρα γιατί να μην αλλάξουμε κάποιους από τους νόμους σχετικά με την ενασχόληση με την πολιτική που ήδη υπάρχουν και έχουμε τρανά παραδείγματα ότι είναι λάθος? Να πάμε σε μια πιο ρεπουμπλικανική προσέγγιση που θα φέρει μια πιο αξιοκρατική παρουσία ανθρών στις κατάλληλες θέσεις. Η επιλογή των υπουργών, υφυπουργών και λοιπά, να γίνεται ανάλογα με το επίπεδο μόρφωσης και εκπαίδευσης του εκάστωτε εκλεγμένου. Σκεφτείτε το λίγο. Μπορεί να είναι μια λύση που παραπέμπει σε κράτη τα οποία λειτουργούν με πιο ομοσπονδιακό τρόπο, όπως οι ΗΠΑ ή η Γερμανία, όμως θα προκαλέσει την μείωση του περιθωρίου σφάλματος στα εκάστωτε υπουργεία, που πλειστάκις έχουμε μαρτυρήσει στο παρελθόν.
Μπορεί ο τίτλος να φαίνεται λίγο σκληρός χρησιμοποιώντας το όρο ολιγαρχία, όμως μια σύγχρονη μορφή ολιγαρχίας στον τρόπο (τον σωστό) διακυβέρνησης μια χώρας πλέον αποτελεί ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση. Και αυτό είναι ένα γεγονός που λείπει από την Ελλάδα, ενώ κάλλιστα θα μπορούσε να αποτελέσει τον θεμέλιο λίθος για το σωστό τρόπο διεξαγωγής και λειτουργίας της ελληνικής δημοκρατίας.
Παναγιώτης Δήμος
Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών (Πολιτική και Διπλωματία)
Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
Θες να μαθαίνεις πρώτος τα νέα από το TrikalaVoice.gr;
Διαθέσιμο στο Google Play
