Μπορούμε όλοι να είμαστε Ήρωες Καρδιάς…Αυτό είναι το φετινό μήνυμα της Παγκόσμιας Καρδιολογικής Ομοσπονδίας με αφορμή την 29η Σεπτεμβρίου, η οποία έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Καρδιάς. Η καθιέρωση αυτής της ημέρας στοχεύει στην ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του κοινού, αναφορικά με την καρδιαγγειακή νόσο, την πρώτη αιτία θανάτου στη χώρα μας, αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς περισσότεροι άνθρωποι πεθαίνουν ετησίως από καρδιαγγειακά νοσήματα απ’ οτι από οποιαδήποτε άλλη αιτία.
Υπολογίζεται ότι 17,9 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από καρδιαγγειακά νοσήματα το 2016, που αντιπροσωπεύουν το 31% όλων των θανάτων παγκοσμίως. Από αυτούς τους θανάτους, το 85% οφείλεται σε καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό επεισόδιο. Ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί και να φτάσει τα 23 εκατομμύρια μέχρι το 2030, εντούτοις, το ευχάριστο είναι ότι τουλάχιστον το 80% αυτών των πρόωρων θανάτων θα μπορούσε να αποφευχθεί ή να αναβληθεί.
Η καρδιά, παρότι είναι ο ισχυρότερος μυς του σώματος, μπορεί να γίνει ευάλωτη από συνήθεις παράγοντες κινδύνου, όπως το κάπνισμα, η υιοθέτηση ανθυγιεινών διατροφικών συνηθειών, η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή, η αρτηριακή υπέρταση, η υψηλή χοληστερόλη και το υψηλό σάκχαρο αίματος, ενώ σημαντικότατο ρόλο διαδραματίζει και η κληρονομικότητα. Ο έλεγχος αυτών των βασικών παραγόντων κινδύνου μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου.
Ειδικότερα:
- Το κάπνισμα αποτελεί την κύρια τροποποιήσιμη αιτία θανάτου και σχετίζεται τόσο με τον αριθμό των τσιγάρων, όσο και με τη χρονική διάρκεια καπνίσματος. Σημειώνεται, ότι ο κίνδυνος για εμφάνιση στεφανιαίας νόσου, υπερδιπλασιάζεται στους καπνιστές σε σχέση με τους μη καπνιστές.
- Το είδος της διατροφής φαίνεται να σχετίζεται με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης αγγειακών-εγκεφαλικών επεισοδίων, καθώς και στεφανιαίας νόσου. Επίσης, η μέτρια μείωση πρόσληψης αλατιού,
μειώνει την αρτηριακή πίεση σε άτομα
με φυσιολογικές και αυξημένες τιμές. Η συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα αλατιού, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας είναι τα
5 γραμμάρια (1 κουταλάκι του γλυκού)/άτομο/ημέρα. - Η παχυσαρκία επιδεινώνει πολλούς παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου (όπως την αρτηριακή υπέρταση και τον σακχαρώδη διαβήτη) και αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου πρόκλησης εμφράγματος και αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου.
- Παράλληλα με την παχυσαρκία, ακολουθεί κι η καθιστική ζωή. Το είδος της διατροφής κατέχει σημαντικό ρόλο στην παθογένεια της παχυσαρκίας, σε συνάρτηση πάντα με την καθημερινή φυσική δραστηριότητα. Η άσκηση αποτελεί χαμηλού κόστους μέσο πρόληψης των καρδιαγγειακών νοσημάτων και συμβάλλει αποτελεσματικά στη διατήρηση της υγείας και ευρωστίας του ανθρώπινου οργανισμού, με τη μείωση της πιθανότητας εμφάνισης καρδιακών προσβολών και εγκεφαλικών επεισοδίων έως και 2-3 φορές.
- Η χοληστερόλη είναι μια ουσία απαραίτητη για τη διατήρηση καλής υγείας, που σε μικρές ποσότητες βοηθά στη λειτουργία των κυττάρων. Σε σημαντική αύξηση των επιπέδων της, γίνεται επιβλαβής για τον οργανισμό, αφού πυροδοτεί τη διαδικασία της αθηροσκλήρωσης. Οι αυξημένες τιμές ολικής χοληστερόλης αποτελούν ένα από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση θανατηφόρων ή μη, καρδιαγγειακών επεισοδίων. Αντίθετα, μια μορφή λιποπρωτείνης που υπάρχει στο αίμα μας, η HDL, δρα ευεργετικά για τον οργανισμό, καθώς αποτελεί μηχανισμό για την αντιμετώπιση της περίσσειας χοληστερόλης, απομακρύνοντάς την από την κυκλοφορία του αίματος.
- Ο κίνδυνος καρδιαγγειακών επεισοδίων είναιδύο έως τρεις φορές υψηλότερος σε άτομαμε διαβήτη, ενώ το ποσοστό κινδύνου είναιδυσανάλογα υψηλότερο στις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες διαβητικούς. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία του
διαβήτη, είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη των
καρδιαγγειακών νοσημάτων, καθώς και άλλων
επιπλοκών του διαβήτη.
Μελέτες έδειξαν πως οι θάνατοι από καρδιαγγειακές παθήσεις οφείλονταν συνήθως σε αυξημένη αρτηριακή πίεση σε ποσοστό 13%, ενώ ακολουθούν το κάπνισμα (9%), η αυξημένη γλυκόζη αίματος (6%), ο καθιστικός τρόπος ζωής (6%) και η παχυσαρκία (5%).
Υπάρχουν όμως και ορισμένοι κοινωνικοί παράγοντες, οι οποίοι είναι καθοριστικοί για την εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων. Κάποιες από τις συμπεριφορές που υιοθετούν οι άνθρωποι όπως κάπνισμα, χρήση αλκοόλ, σωματική δραστηριότητα και διατροφή διαμορφώνονται από τις συνθήκες και τις ευκαιρίες που τους προσφέρει η κοινωνία. Η φτώχεια και η έλλειψη εκπαίδευσης έχει
αρνητικές συνέπειες στο καρδιαγγειακό σύστημα, αλλά και γενικότερα στην πορεία της υγείας του πληθυσμού.
Βάσει πρόσφατα δημοσιευμένων μελετών, τα καρδιαγγειακά νοσήματα αντιπροσωπεύουν τη συχνότερη αιτία θανάτου, σε ποσοστό 40%. Εντούτοις, ο κίνδυνος θανάτου είναι 2,5 φορές υψηλότερος στις χώρες χαμηλού εισοδήματος από ότι στις χώρες υψηλού.
H Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Καρδιάς συνιστά:
- Υιοθετήστε έναν πιο δραστήριο τρόπο ζωής Έχετε ως στόχο τουλάχιστον 30 λεπτά μέτριας έντασης δραστηριότητα 5 φορές/εβδομάδα.
- Σταματήστε το κάπνισμα Αυτό είναι το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε για να βελτιώσετε την υγεία της καρδιάς σας. Αν χρειάζεστε βοήθεια, μιλήστε με έναν επαγγελματία υγείας.
- Επιλέξτε μια ισορροπημένη διατροφή Προσπαθήστε να τρώτε 5 μερίδες (περίπου μια χούφτα) φρούτων και λαχανικών την ημέρα. Αφήστε τα παιδιά σας να συμμετέχουν στο μαγείρεμα για να μάθουν για την υγιεινή διατροφή.
- Ελέγχετε τακτικά την αρτηριακή σας πίεση Περιορίστε το άγχος, προκειμένου να ελαχιστοποιήσετε τον κίνδυνο αρτηριακής υπέρτασης. Απευθυνθείτε σε επαγγελματία υγείας.
Η προσπάθεια ελέγχου και τροποποίησης των παραγόντων κινδύνου είναι σημαντική όχι μόνο για τον υγιή πληθυσμό, αλλά και για τους πάσχοντες από στεφανιαία νόσο που έχουν υποβληθεί σε θεραπεία ή σε χειρουργική επέμβαση.
Στην 1η ΤΟΜΥ Τρικάλων εφαρμόζονται προγράμματα πρόληψης των καρδιαγγειακών παθήσεων και δίδονται συστάσεις προσαρμοσμένες στις κατευθυντήριες οδηγίες της Ελληνικής και των άλλων διεθνών Καρδιολογικών Εταιρειών.
Η Διεπιστημονική Ομάδα της 1ης ΤΟΜΥ Τρικάλων
Επιστημονικά Υπεύθυνη: Γενική Ιατρός Νάτσινα Δήμητρα