Ξέρετε πόσα ακίνητα έχει ο Δήμος Τρικκαίων; Μην ανησυχείτε, ούτε ο Δήμος ξέρει. Η δημοτική περιουσία είναι από εκείνα τα ωραία, κρατικά παράδοξα: όλοι λέμε πως ανήκει «στους πολίτες», αλλά κανείς δεν έχει ιδέα ούτε πού είναι, ούτε τι αξίζει, ούτε γιατί υπάρχει. Και όταν, μια στο τόσο, ο Δήμος θυμάται να την «αξιοποιήσει», τα αποτελέσματα είναι συνήθως απογοητευτικά.
Ας πούμε τα πράγματα με το όνομά τους. Ο Δήμος δεν είναι επιχειρηματίας, και όποτε το προσπάθησε, απέτυχε παταγωδώς. Κάθε δημοτικό ακίνητο που «αξιοποιήθηκε» ως δήθεν μουσείο, πολιτιστικός χώρος, κέντρο καινοτομίας ή κάτι αντίστοιχο, κατέληξε παρατημένο, άδειο, κουφάρι. Το μόνο που πέτυχε ήταν να εξαφανίσει δημόσιο χρήμα και να δημιουργήσει ερείπια που κοστίζουν στον πολίτη για συντήρηση και φύλαξη.
Η λογική είναι απλή: Δεν χρειαζόμαστε αμέτρητους δήθεν πολιτιστικούς και εκθεσιακούς χώρους που κανείς δεν επισκέπτεται. Χρειαζόμαστε ένα μεγάλο, σοβαρό πολιτιστικό κέντρο – μια τοπική εκδοχή του Ιδρύματος Νιάρχος. Ένα κτίριο-κόσμημα, όχι υπερβολικό σε μέγεθος, αλλά εξαιρετικά μελετημένο, όπου θα φιλοξενούνται μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις, βιβλιοθήκη, πολιτιστικές εκδηλώσεις και συνέδρια. Έναν πραγματικό πολιτιστικό πυρήνα, αντί για ένα ακόμη κτίριο-φάντασμα.
Επίσης, χρειάζεται ένα κεντρικό, σύγχρονο, λειτουργικό κτίριο για όλες τις δημόσιες υπηρεσίες: Δήμος, Εφορία, Πολεοδομία, ΔΕΥΑΤ, Περιφέρεια – ένα «Διοικητικό Μέγαρο». Σταματήστε να τρέχετε από κτίριο σε κτίριο, από το ένα γραφείο στο άλλο. Μία στάση για όλες τις δουλειές σας. Απλό, ξεκάθαρο, ανθρώπινο.
Το ίδιο ισχύει και για την αθλητική παιδεία. Έχουμε στην πόλη ένα Πανεπιστήμιο ΤΕΦΑΑ, εκατοντάδες παιδιά που ασχολούνται με τον αθλητισμό, αλλά οι υποδομές είναι διάσπαρτες και ξεπερασμένες. Ένα οργανωμένο αθλητικό campus με σύγχρονες εγκαταστάσεις που θα ενώνει το πανεπιστήμιο, τα σχολεία και τους δημότες δεν είναι πολυτέλεια, είναι ανάγκη. Όχι ένα ακόμη ακριβό γήπεδο-φάντασμα, αλλά εγκαταστάσεις που θα αναβαθμίζουν την καθημερινότητα και την αθλητική παιδεία των Τρικάλων. Ένα σημείο που μπορεί να προσελκύσει ακόμα και αθλητικό τουρισμό.
Η κακή διαχείριση των ακινήτων του Δήμου έχει συγκεκριμένο κόστος. Κάθε χρόνο, οι πολίτες των Τρικάλων πληρώνουμε μεγάλα ποσά σε φόρους, δημοτικά τέλη και συντήρηση ακινήτων που δεν εξυπηρετούν κανέναν. Ακόμα και ένα κτίριο-κουφάρι έχει κόστος φύλαξης, συντήρησης και ασφάλειας που προστίθεται στα δημοτικά τέλη. Αν υπολογίσουμε δεκάδες τέτοια ακίνητα, καταλαβαίνουμε ότι χάνεται ένα ποσό που θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει λίγα και σημαντικά έργα υποδομής, όπως ένα πολιτιστικό κέντρο ή ένα σύγχρονο αθλητικό campus. Αυτά είναι τα πραγματικά κόστη μιας ανύπαρκτης στρατηγικής.
Αντί να στήνονται πρόχειρα και αμφιβόλου χρησιμότητας κτίρια δεξιά κι αριστερά, μόνο και μόνο για να εξυπηρετηθούν εργολαβίες, τοπικά συμφέροντα ή η ανάγκη για μια ακόμη «κορδέλα», θα μπορούσαν να σχεδιαστούν δύο ή τρία ουσιαστικά και λειτουργικά δημόσια κτίρια. Όταν η προτεραιότητα είναι το αποτέλεσμα και όχι η τελετή των εγκαινίων, οι πόροι κατευθύνονται εκεί που έχουν πραγματικό αντίκρισμα. Όσο περισσότερα μικρά και ασύνδετα κτίρια ανεγείρονται, τόσο περισσότερο διαχέεται η ευθύνη, χαλαρώνει ο έλεγχος και μοιράζονται τα χρήματα σαν κουπόνια ρουσφετιού. Ένα μεγάλο έργο, αντίθετα, έχει αρχιτέκτονα, προϋπολογισμό, χρονοδιάγραμμα και –το κυριότερο– φαίνεται αν πέτυχε. Και αυτό ακριβώς φοβάται το ελληνικό Δημόσιο.
Τι κάνουμε λοιπόν με την υπόλοιπη τεράστια, αδρανή περιουσία του Δήμου; Εδώ είναι η ουσία: τη μειώνουμε. Όχι γιατί δεν έχει αξία, αλλά γιατί έχει. Τη μειώνουμε, πουλώντας ή παραχωρώντας τη με αυστηρούς όρους αξιοποίησης στον ιδιωτικό τομέα. Έτσι, και χρήματα εξασφαλίζουμε, και δημόσιο κόστος γλιτώνουμε, και κυρίως αφήνουμε τον ιδιώτη να δημιουργήσει κάτι ζωντανό, κάτι πραγματικό. Ο ιδιώτης έχει συμφέρον να το αξιοποιήσει σωστά γιατί επενδύει δικά του χρήματα.
Τα σημεία που κρατάμε στον έλεγχο του Δήμου είναι λίγα, αλλά στρατηγικά: τα δύο μεγάλα νέα δημόσια κτίρια που προαναφέραμε (πολιτιστικό κέντρο, διοικητικό κτίριο), ένα μεγάλο αθλητικό campus και τα ιστορικά landmarks όπως το Φρούριο, το Τζαμί και το ποτάμι που διατρέχει την πόλη. Αυτά τα σημεία πρέπει να είναι ο πυρήνας του branding των Τρικάλων, γύρω από τα οποία θα οικοδομηθεί η σύγχρονη ταυτότητα της πόλης και θα διαμορφωθούν οι άξονες πρόσβασης, επικοινωνίας και ανάπτυξης. Όχι απλώς αξιοθέατα, αλλά σύμβολα μιας δυναμικής, ελκυστικής και συνεκτικής ταυτότητας.
Η δημοτική περιουσία δεν υπάρχει για να την κατέχει ο Δήμος. Υπάρχει για να υπηρετεί τους πολίτες. Και ο καλύτερος τρόπος να το κάνει αυτό είναι με σαφές σχέδιο, με μικρότερη, πιο στοχευμένη και πιο λειτουργική διαχείριση. Ένας Δήμος με λιγότερα ακίνητα και περισσότερη λογική κοστίζει λιγότερο και αξίζει περισσότερο στους πολίτες.
Ας σταματήσουμε να θεωρούμε κάθε εγκαταλελειμμένο δημοτικό κτίριο ως «πλούτο». Δεν είναι. Είναι κόστος, είναι σπατάλη, είναι χαμένη ευκαιρία. Μείωση της δημοτικής περιουσίας σημαίνει αύξηση της ποιότητας ζωής και σοβαρή ανάπτυξη.
Ο Δήμος δεν είναι ιδιοκτήτης. Είναι διαχειριστής. Και είναι καιρός να μάθει να διαχειρίζεται. Αν δεν μπορεί, ας αφήσει αυτούς που ξέρουν.
Όπως λέει κι ο Milton Friedman:
«Κανείς δεν ξοδεύει τα χρήματα κάποιου άλλου με τόση προσοχή όσο τα δικά του.»
Είναι καιρός να το καταλάβουμε και να δράσουμε ανάλογα.
Paul Ράντος
Θες να μαθαίνεις πρώτος τα νέα από το TrikalaVoice.gr;
Διαθέσιμο στο Google Play
